Makale Detay

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 86 ve devamı maddelerinde düzenlenen "yol harcamalarına katılma payı" konusunda;  söz konusu yasada belirtilen prosedürlere göre hareket edilmesi şartıyla, çalışma yapılan yollara cephesi olan taşınmaz sahiplerinden bu paylar tahsil edilebilir. İzlenmesi gereken yol şu şekilde olmalıdır.

1) Öncelikle söz konusu payların alınması bakımından ilgili Belediye Meclisi'nin, bu konuda bir karar almış olması gerekir. Zira yasanın 86/1 maddesinde "...gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır" denilmektedir. Eğer bu konuda alınmış bir meclis kararı yok ise; sırf bu yüzden taşınmaz sahiplerine tahakkuk ve tebliğ edilmiş olan ihbarnamelerin iptali cihetine gidilebilecektir.

2) Aynı yasanın 92.maddesine göre; hesaplanan paylara ait tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile belediye ilan yerlerine asılması suretiyle ilan olunması gerekmektedir. Şayet ilan hususu yerine getirilmez ise, yine sırf bu yüzden ihbarnamelerin iptali söz konusu olacaktır.

3) Aynı yasanın 89/a-3.cümlesine göre "bu tür hizmet giderleri, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İller Bankası tarafından tespit edilen ve yayınlanan rayiç ve birim fiyatlara göre hesaplanan tutarı aşamaz." Bu husus; konusunda uzman bilirkişiler marifetiyle hesaplanacak nitelikte olduğundan dolayı, ancak dava dilekçesinde öne sürülerek ilgili kurumlardan işin yapıldığı yıla ait rayiç ve birim fiyat tablolarının celbinden sonra yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde ortaya çıkabilir. 

4) Aynı yasanın 86.maddesine göre; "yolların iki tarafına bulunan... gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır" denilmiştir. Yani; bir taşınmaz sahibine tahakkuk yapılır iken, sadece o taşınmazın doğrudan yararlandığı yollar bakımından yapılan harcamaya iştiraki sağlanmalıdır. Bir mahallenin yolları yapılır iken tüm mahalle bakımından yapılan harcamalara değil, sadece ilgili taşınmazın yararlandığı cadde veya sokak bakımından yapılan harcamalara katılım esas alınmalıdır.

5) Aynı yasanın 86/3 fıkrasına göre; "yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere 15 metreden fazla genişliklerine düşen giderler, belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez." Yani; çalışma yapılacak yol (kaldırımlar da dahil olmak üzere) 15 metreyi aşıyorsa, 15 metreden fazla olan metrajlara ilişkin harcamalar, taşınmaz sahiplerinden alınamaz.

6) Aynı yasanın 90.maddesine göre "yol harcamalarına katılma payı,........ 89.maddeye göre hesaplanan katılma payları toplamının ilgili gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanarak dağıtılması suretiyle hesaplanıp tahakkuk ettirilir." Yani Danıştay 9.Dairesi'nin 1997/4731 E.sayılı kararında da belirtildiği üzere; yol harcamalarına katılma payı hesaplanırken, işin bitirildiği tarihteki emlak vergi değerleri baz alınır. 

7) Aynı yasanın 89/3 maddesine göre "Harcamalara Katılma payları .... vergi değerinin %2'sini geçemez." Yani hesaplanan meblağ; vergi değerinin %2'sinden az çıkarsa az çıkan meblağ tahakkuk ettirilecek, %2'den fazla çıkarsa her halükarda en fazla %2 tahakkuk ettirilecektir.

8) Yol harcamalarına katılma payları, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 114.maddesindeki 5 yıllık zamanaşımına tabidir. 

9) Danıştay 9.Dairesi'nin 1997/1627 E.sayılı kararında da belirtildiği üzere; Yol Harcamalarına Katılma Payı, hizmetin sunulduğu tarihteki taşınmaz sahibinden alınabilir. Hizmetin sunulduğu tarih itibariyle (yani işin bitiriliş tarihi itibariyle) taşınmaz maliki olmayan kişilere bu paylar tahakkuk ettirilemez.